'Dat staat waarschijnlijk wel in de cao.' Die zin heb je vast weleens voorbij horen komen. Maar wat is precies een cao? En wat betekent het voor jou?
Cao
Een cao, een collectieve arbeidsovereenkomst, bestaat uit een verzameling van afspraken die gelden voor alle werknemers binnen een bepaald bedrijf of binnen een bepaalde bedrijfstak. Een goed voorbeeld hiervan is de Supermarkt cao. Een grotere supermarkt keten als Albert Hein heeft zijn eigen bedrijfs-cao. Kleinere supermarkten, zoals bijvoorbeeld Coop, vallen onder de Supermarkt cao. De Supermarkt cao is een bedrijfstak cao.
In een cao staan afspraken over arbeidsvoorwaarden. Denk hierbij aan:
- werktijden
- je salaris
- stagevergoeding
- beloning (de loonschalen)
- vakantiedagen
- vakantiegeld
- regels voor overwerken
- regels voor overwerken
- regels voor doorbetaling tijdens ziekte
- ontslagregelingen (opzegtermijnen, enz.)
- scholing
De afspraken in een cao hebben meestal een minimumkarakter. Dit betekent dat een werkgever wel betere arbeidsvoorwaarden mag voorstellen, maar geen verslechtering van wat er de cao of in het Burgerlijk Wetboek is vastgelegd.
Vastgelegde afspraken
Naast een cao heb je als werknemer ook persoonlijke afspraken gemaakt met je werkgever, die in je arbeidsovereenkomst staan. Deze afspraken gelden alleen voor jou.
Je hebt in Nederland drie plaatsen waar jouw rechten als werknemer zijn vastgelegd, namelijk in:
- het Burgerlijk Wetboek
- de cao
- en de arbeidsovereenkomst
Algemene regels die zijn vastgelegd door de overheid staan in het burgerlijk wetboek. In de cao staan alle afspraken die gelden voor werknemers in een bepaalde bedrijfstak. In het arbeidscontract staan alle individuele afspraken met de werkgever.
In de cao staan afspraken die gelijk of beter zijn dan de afspraken die in het Burgerlijk Wetboek staan. In het arbeidscontract staan dan weer afspraken die gelijk of beter zijn dan de afspraken die staan in de cao.
Voorbeeld: Volgens de wet heb je minimaal recht hebt op 20 vakantiedagen bij een fulltime dienstverband. In de Horeca cao staat echter dat je recht hebt op 25 vakantiedagen. De cao kent in dit geval dus betere afspraken dan het Burgerlijk wetboek. De vakbond heeft in dit geval dus betere afspraken gemaakt in de cao.
Invloed op jouw cao
In Nederland zijn ruim 900 cao’s afgesloten en ruim 85 procent van werkend Nederland valt onder een cao. Vakbonden, werkgevers en werkgeversorganisaties zijn niet verplicht om een cao af te sluiten, maar volgens de wet zijn deze partijen wel de enige die een cao mogen afsluiten.
Voor het CNV geldt dat de leden de uitgangspunten bepalen voor de cao-onderhandelingen én dat leden het laatste woord hebben. Als jij lid bent bij Probeer de Bond kun je dus invloed uitoefenen op jouw cao. Je stem wordt gehoord, bijvoorbeeld via enquêtes, inspraakrondes en peilingen. En dat is belangrijk, want samen staan we altijd sterker. Wanneer je niet lid bent kan je ook je stem niet laten horen, dus geen invloed uitoefenen op de cao.
Wanneer verloopt een cao?
Een cao wordt vaak voor een of twee jaar vastgelegd. Bijvoorbeeld van 01-01-2023 tot 30-06-2024. Soms zijn de onderhandelingen voor de nieuwe cao nog niet afgerond als de oude cao verlopen is. In dat geval wordt de oude cao aangehouden, totdat er een nieuw cao akkoord is.
Wat als je geen cao hebt?
In Nederland zijn een aantal werkgebieden die niet onder een cao vallen. Is dit bij jouw werk het geval? Dan gelden de afspraken die in het wetboek staan. Zeker als jij niet onder een specifieke cao valt, is het belangrijk dat je goed onderhandelt over jouw arbeidsvoorwaarden.
Meer informatie over cao's
Wil je de inhoud van jouw cao bekijken? Op cnvvakmensen.nl/caos staan een groot aantal cao's verzameld. Wil je weten onder welke cao je valt, neem dan contact op met Probeer de Bond door te bellen met CNV info op telefoonnummer 030 751 1001.